Skip to main content

Tripurakok bai Koklop- Poems in Tripura Language

BORENDRA LAL TRIPURANI KOKLOP
KOKBOROK POEMS BY BORENDRA LAL TRIPURA
 
 
 

।। কুরুক্ষেত্রনি নাইরুঙমা ।।

 

বরেন্দ্র লাল ত্রিপুরা

 
 
 

 চিনি বাখাসে কুরুক্ষেত্র

চবা মা-খাইলাইনায় অ হাপার

গাম বায় হাময়া তাগলাইয়ই  তংগ

অ হাপারনি কাচার’ ()

 

নিনি রথ সাকাগবগই লাদি

নগফাংসানসারথী,

ভগবান কৃষ্ণনসারথী

সে ননলাম রনায়,

সে ননবুজু সানায়;

বিনি পাঞ্চজঙ্গ শঙখ সুবই

হাঁইয়া-চায়াননাশ খাইনায় ()

 

 চিনি বাখাসে কুরু-পান্ডব

হস্তিনাপুরনি সিঙ্ঘাসন’

ধর্ম গানাঙ রাজানি বাগয়

অ সিংহাসন নাইসিংয়ই তংগ,

অর’ সব আচকনাই?

 

হায়ুঙমাগ’ ফাইমানি কৃষ্ণ

শঙখ চুরুইর’নায়

বিনি পাঞ্চ জঙগ শঙখ সুবই

ধর্মন’সে আচকরনায়। (ঐ)

-------------------------------

(২ সেপ্টেম্বর ২০২০/ঢাকা)

 

  

।। তৈমা-তৈসা তিপ্রাসা ।।

 

 বরেন্দ্র লাল ত্রিপুরা

 


 

 

 

 

 

 

 

 

উয়ানসগয় নাইদি,

ও তৈমা-তৈসা তাঁ খে এসোক

কুথুকমা গরজামা অংখা !

 

ব' বসঙনি জত’ বায় কাথাগই তংগ,

আফাক অংগ, আফাক লাগ’, থানসা তংগ।

ওয়াতলক তৈসান’ব’ ব’ বাখাগ’ বকগ’,

হাকু তৈসান’ব’ ব’ লাম সঃগ’,

হলঙ তৈসাব’ ব’বায় হায়গজাগ’।

 

নাইদি তিপ্রাসা তাঁখে এসোক রামখা !

ফান করই, সাক করই, হালসে থাকখা !

ব’ রামসে রাম’, রামসে রাম’, রামসে রাম’

বরম করইজাখা!

 

তাখুক- বুখুক জাকসা বক, থানসা অংলাইয়া

বাকসা বুথুপ থুবয়া, য়াক রমলাইয়া,

বক খাকসে খাগ’, তাগসে তাগ’, কাচাল’ নরই হল’।

 

খাকতয় খাকতয় তাগলাইতয় তাগলাইতয়

নরলাইতয় নরলাইতয় খা-বাগজাগই থাংদং,

কক চাললাইনি নাইদং, লাম চাললাইনি নাইদং

হালক খাগজাকনি অংদং!

 

থুপসা অংখা ত্রিপুরা, থুপসা জমাতিয়া,

আর’ থুপসা রিয়াংফঙ, উসুই, নোয়াতিয়া,

দেববর্মা অংগই থাংখা থুপসা গরজামা,

হালাম হিনয় সাজাগ’থুপসা হামজাকমা,

আরাই খে বসঙনি মুঙ কুমুগই থাংখা।

 

তৈজালাঙ গরজামাব’ বাকজাগই থাংখায়

রানই-কসরই থাংগ’;

তৈমা-তৈসা গিরারকব’ বাকসা অংলাইখায়

তৈজালাঙ পগই ফাইয়।

 

উলাতা অনস্লতয় অনস্লতয়

চুঙ হা কাচাল’ সইখা; হালক চালই থাংখা।

তাবক জরা সফাইখা সাকাঙগ য়াপ্রি সঃনি,

থানসা অংগই সংসা অংগই,বসঙনি মুঙ চংনি।

 

(১ সেপ্টেম্বর ২০২০/ঢাকা)

 --------------------------------

 

।। সালাই ।।

 

বরেন্দ্র লাল ত্রিপুরা

 

 
 

 হায়ুঙমানি কুতুই-কাখান'

সালাই বায় চানায়ই নাইমান’।

বাখানি কুতুই-কাখান’ব’

সালাই বায় চার’ মান’।

 

কু্তুই চার’খায় কুতুই মা-চানায়

কাখা চার’খায়  কাখা মা-চানায়

আখায় নুঙ তামা চার’নায়?

 

সালাইতয় কক কুতুই কুতুই নাখলখায়

তিনি তংমানি  তংখরঅ 

কুতুই-কাচাঙনি তয় বয়নায়;

নখাগ’ তৈ চকেলেঙ নাইথকতয়

তিনি  তংখর ব’ নাইথকনায়।

 

মাতর অ সালাইতয়

কুতুঙ কুতুঙ, কাখা-কাফাক

ককনি হচালায় চুংগই তংখায়

তংখর তুংসিয়ই তংনায়।

তংনায়রক তংথকয়া-চাথকয়া অংগই

বাখা খামপর’জাকনায়।

 

আইথানি সালাইন’ কিসা সালামদি,

বাখানি কুতুইন’ ফুলই বন’

কিসা তুইরগই তনদি।

 

সালাই কুতুইসা অংখাইসে

নিনি তংখরব’ তুইতিনায়;

নিনি লাঙমাব’ তুইসুমনায়।

 

(৩১ আগস্ট ২০২০/ঢাকা)


----------------------------------------

।। নিনি-আনি চাসমায়নি কথমা।।

 

      বরেন্দ্র লাল ত্রিপুরা

 

নিনি-আনি চাসমায়নি কথমা সুইজাক তংগ

তৈসা কাচাঙনি তৈ চিরিরিঅ;

হাপঙ কাচারনি হলঙ বেসেরতয়

ননরুতুগই তংগসালবায়-হরবায়।

 

নিনি-আনি চাসমায়নি কথমা সুইজাক তংগ

মাইসিঙ সাকাঙনি সাল রিরি অংজাক নখাগ

অবতয় বিরয় থানায় নাগুই তকসানি বেকারাঙগ

ননরুতুগই হাঃ কাচাল কাচাল বিরই থাংগ

নিনি অরথপ লানানি বাগয়।

 

নিনি-আনি চাসমায়নি কথমা সুইজাক তংগ

খুমফাঙ বুলুঙগ পেরই তংনায়

খুমবারনি বাখাই মুতুমঅ,

বিনি বুতুই কুতুইঅ;

অরবঙবারাইমা বুতুই নুংনি ফাইয়

সারি সাল কাচাঙগ' জিঙ লাগই।

 

নিনি-আনি চাসমায়নি কথমা সুইজাক তংগ

নখা সাকানি চুমুই বিসিঙঅ;

হাঃ কাচালনি তৈজালাঙগথাংগই

তৈ রুচুরই তগননরনানি হিনয়।

 

নিনি-আনি চাসমায়নি কথমা সুইজাক তংগ

নগ করেনি খুমুলুঙগবলজাক সামপারি বুলুঙগ’,

নকসাচুকনি থাইপঙ বফাঙগহিলয় তিসামানি

খেলাঙবারনি ববার বুথুব

অরববার পেরই তাবক বাখাই কবলই তংখা,

বক সাগই তংগনিনি-আনি চাসমায়নি কথমা।

 

 (১৬-১৭ জুলাই/ঢাকা)

 

 ।। হামজাকমুঙ।।

       বরেন্দ্র লাল ত্রিপুরা

 


আঙ হামজাকমুঙ রুতুগই মান

বফাঙ বেদেক কাবায়-কুথুয়সানি অর

নাইদি বারাইখাইয়ই খামই খামই

আঙ্গারা-থাপালা অংগই বরকনি মাইতুক মুনর

কাচাঙমাগবরকনকুতুঙ তংর

 

আঙ হামজাকমুঙ রুতুগই মান

তৈমা-তৈসা,তৈফর-তৈজালাঙনি অর

নাইদি বক সাক ফনসানি কক ওয়াসকয়া;

বরক-রুরুক, মাকমা-তকসান' বক তৈ খান’;

-আথুক-খাঙগারাইনতংনাই নগ রগ

 

আঙ হামজাকমুঙ রুতুগই মান

বলঙ-হালঙনি বফাঙ-ওয়াফাঙনি অর

নাইদি বক বাথাই চারগই, বুতুই নুংর'গই

খুরিয় আচকরগই মাথাংগই তন বলঙনি

মুইয়া-মুসুইন’, তকসা-তকমিলিরকন

 

আঙ হামজাকমুঙ রুতুগই মান

নবারনি অর’, নখা কুচুকনি চুমুইনি অর

নখানি তাল-সাল-হানদুগিরিনি অর

নবারলাই চুঙনহালামা রগ’,

চুমুইরক তৈজালাঙনি তৈন'

কপাল' রুচুরই তগ' জত'নি বাগই-

হাপঙ-হাথাইয়,হারুঙ-তৈফর'

 

নখানি তাল চুঙনহরলাম ফুনুগ’, পহ্ রগই;

কাচালনি হানদুগিরি চুঙন'

হর আন্দারআফাক রগ’;

সাইচুঙ তংমানি জরাগ

বাখাবায় কক সাগই

বাখাননখায়ুঙ বেরেরগই’;

য়াকবায় বাখা মিময় ' আন'

রাচাপমুঙ-ককলপ খানার'

 (১৫ জুলাই ২০২০/ঢাকা)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

।।  বুইসু ।।


বরেন্দ্র লাল ত্রিপুরা


সাচালাঙনি ফুরুঙ কাচাঙগ’

নবার বায় কাচাঙ সিবই ফাইখায়

খুমতাই ববার পের’।

 

অ জরাগ’ চিনি হারুঙ-হাথাইনি

বুরচুক বফাঙগ’ ববার কাচাকসা বার’;

খাতুংজাগই তকসা-তকমুলুইরক

রাচাবই তংগ’।

 

খুমতাই ববারনি বাখাই মুতুমসা

বুরচুক বফাঙনি তকসা জাকসা

কুঙকিলানি খরাঙ কুতুইসা

তুইয়ই তগ’ বুইসুনি কক্তুমা।

 

বুইসু ফাইমানি কক্তুমান’ খানাগই

চিনি বাখা চাকসাগই কাগ’,

খাপাঙগ’ সারাঙমা ফায়ই

বাখা মাসাগই তংগ।

 

বুইসু ফাইখায় চিনি ময়াল’

খাম খরাঙ গুরুম’,

দম গুরুমই পুংসাগ’;

সুমুর-দাংদুংনি খরাঙবায়

কামি মাসাগই তংথগ’।

 

খাম গুরুমই গুরুমই

দম গুরুমই গুরুমই

খেরাবায় মাসানাই বু্দুল ফাইখায়

হাদুক দারিরি খাইতিয়ই

বাখা খাতুংগই কাসাগ’।

 

অ জরাগ’ অওয়ান বাখাই মুতুম’,

পাঞ্চন-গন্তনি বাখাই মান’,

চক-বুতুকনি বাখাইবায়

কামি কবলই তংগ’।

 

 অ জরাগ’ কুচাই বুতুইবায় তৈ কুগই

নগ’ খুমতাঙ খাচিজাগ’

চেরকরক রি কাতাল কানই-চুমই

কামি বেরেলাইয়’।

সিকালা সিকিলিরকনি বাখাগ’

কাচাক কাখাই সুংগুইলাইয়’।

 

চালাইমুঙবায় নুংলাইমুঙবায়

মাসামুঙবায় রাচাপমুঙবায়

বিসি কাচামন’ বিদায় রগই

বিসি কাতালন’ রিংখন’

আমা গুংগিন’ খুম বগই।

 

(১০ জুলাই ২০২০/ঢাকা)

 --------------------------------------------------------------------------------------------

 

রাঙচাকনি হাগ’ রাঙচাকনি ময়াল

 

বরেন্দ্র লাল ত্রিপুরা

 

নক জেজাঙফুঙ থাঙলাঙদি,

আঙলাই য়াক-কারমানয়া

আনি রাঙচাকনি ইঁ ময়ালন

ইনআনি অমাথায়নি থুই কালাইজাক,

যুগাযুগি ইনতাংগই চামানি

আনি আচই-আচু, পূর্ব পিরিনি

য়াপাই দাগমা ইনআচকজাক

 

আঙ হামজাগঅ হাপঙ-হাথাইন

আঙ হামজাগতৈমা-তৈসা,

তেরাঙ তৈকালায়নি খরাঙন’;

হলঙ বেসেরতই বইয়ই থানায়

তইসা চিরিরিনি রাচাপমুঙন

 

বরকরক জেজাঙফুঙ থাংলাঙথং,

আঙলায় পালকমানয়া

কাখারাঙ অ হুগ লাঙগিনি 

খুরুই বালাইয় বিরনাই য়ংসারাইমান’,

চেঁচেঁমা, তাকথুররসানি খরাঙন

হামজাগআঙ বলঙ মুসুইনসা পুংমানি

দেদুলুক বফাঙ তলাগ’;

বলঙ তামাসা কাতাকমানি

হাপিঙ হাকারা করেয়

 

নক জেজাঙফুঙ থানজাদি

আঙলাই থানানি মুচুকয়া য়াককারই

আনি রাঙচাকনি ইঁ ময়ালন’।

ইন’ তংগজাগ’ আনি আমা বুরি

খাপাঙগ’ হামজাক্মুঙ নি বুচু চুগই।

ইন’ তংগ আনি মায়া গানাঙমা বুখুকরক,

আনি ননইরক, চালাই সাক-বাকসা আফাকরক।

 

বুইসু জরাগ’ইঁ ময়াল’  খাম খরাঙ পুংগ’,

সুমুর, দাঙদুঙনি খরাঙবায় খেরাবায় মাসাগ’

অওয়ান-থাইওয়াননি বাখাইবায়

বরকনি হামজাকমুঙ মুতুমবায়

ইঁ ময়াল’ বাখাসে বাঙগালা চাগই তংগ’

 

মুইতুক বরবক পেংজাক,

খারুবুক বায় তখান সংজাক,

মুইতুক পাখিনি মুই রিমিল

মুইওয়া চাখুইনি মুই হিমিল

বর’ মানজানাই হায়া বিদেসি থাংখালায়।

 

আইথানি আঙ ইঁ ময়ালনি খুরিয় তংসিন

থুইনাই জরা সফাইখাই ইন

কইনেনেসা খাইয়ই থুইসিন

আনি থাপালা ইঁ ময়ালনি হাগকালাইথং;

বিনি তৈসাগ’ কাচগই তংথং;

বিনি নবার’ কবলই থাংথং,

বিনি নখায়ুঙগ বেরেয়ই তংজাথং

ওজাঙ কিফিল’ বালই থাঙয়াসাক জরা।

 

আরফিলই ফাইনানি সেপ মানখাই

সাচালাঙ জরাগনাইফায়নাই আঙ

জিরক তকসারক চিরুগই তংজাক

ইঁ ময়ালনি বুরচুক ববার কাচাকসান

পান্থর গুলাচিনি ববার মুতুমনখুনজুরফেরই

মাধবি ববারনি বাখাইবায় সুম্বুর সুবই আঙ

বেরেনি ফাইনাই চিনি কামিয়’,

ইয়াকগতুইতিয়ই খুমতাই ববার

আনি ববই লখিসানি বাগই

 

চিনি ময়ালসালব্লাঙনি মল

কুঙ্কুক তকসা পুংগহা বেরেয়ই,

থাইপঙ-থাইচুক মুনমানি ককনসাগই;

জিরক, তখারক তৈসাগতৈ নুংলাইয়’;

হুগ লাঙগিনি বান কনাগওয়াঙ-দুদু চুরুইয়’,

সারিফাঙগপেঁচাসা জাগুলুগ

নুগুল পানজারানি বফাঙ বেদেগ

তাকথুসা চুরুইয়কা কুসুকরগই

মাইসিঙ-সাচালাঙ জরাগকুঙকিলা বায়

তকসা নগারাইনি খরাঙবায় খা তংথকগ

 

বরথাংজানায় ইঁ ময়ালনয়াকারই আঙ!

অক সুপুংনি বাগই সহ্সামুঙ তাংফুঙ

হাসুক হিলুকসানকসল বিসি কাচামনি জরাবায়

বিসি কাতালনি জরাগলাই ফাইজাগআঙ

বিনি অ মুতুম কাচুরনি করেয়’,

বিনি অ তংথকনায় খুরিনি পানজারাগ

কইনেনেসা খাইয়ই

 

মা বায় সা নি লাঙমা কুসুঙসানি বথলনমচগই

থাংযা আঙ হায়া বিদেসি

লাঙমা কুসুঙসানহরাইরনাই ইঁ হাগ’;

অমাথায়নি থুই কালাইজাক,

আচই-আচুনি খরাঙ কবলজাক,

বকনি য়াপাইনি দাগমা কালাইজা্,

মাইসিং সিয়ারই খুজাক,

ওজিয়ই ফাইনায় ইঁ হাগ

 (৮-৯ জুলাই ২০২০/ঢাকা)

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


Jabuini Sal - Tabokni Sal

Borendra Lal Tripura

Jabuilai chini moyal-o toksa tokmului poongo
Chagoi paiya nungoi paiya khago khatungma faiyo.
Sumbur suboi dangdung tamoi rachapjalaiyo
Sikalarok khatunglaiyoi sunguijalaiyo.

Taboklai nobar-o bana kakham bakhaise mano
Rachapni musupni kha failiya; halamase kufungni naiyo.
Khanaliya aro toksa khorang, perlia khumbar kwchung
Palokgoi thangkha sumbur supnani, palokgoi thangka dandung.

Silai khorangsew gurumo taklai, khanago khobor kutung,
Befugo tama onglangono bakhase thuktuk thuktuk.
Hwgba haba khaiyoi chalaiyo jabui jabuiyo chung;
Birok charok kirima koroi hemfung thangfung saichung.

Taboklai tokling gudamase pwngjak,
Masa mifwr sial sukuru lamo chomlaiyoi tongjak;
Saichung lam hamkhai kathang fara fara
Bokbai romjagoi waljak.

Paikha paikha chini jabuini sal gaammarok paikha.
Nokha kwchukgo chumui uruktoi, bojangbo urukgoi thangkha.

March 8, 2011/ Dhaka



Tipara-sa


Borendra Lal Tripura

Tipara-sa chung, Bangla Haa-ni Tipara-sa,
Maji koroini roongo kachokjak passenger jaksa;
Bojang thangjanai, boro kasoknai mwngsano sia.
Jejang nobar siboi tilang, ojang kacholaiyo,
Chwng utttar dokkhin sia.

Dangui Bura Dangui Buri rogoi kalangmani
Kokmwng lammwng chamwng chupmwng
Chorok palokgoi paidong,
Chini chorok kamagoi thangdong.

            Tobo mwkturui baiya chini
            Tobo chetar manlaiya.

Raijya kamakha rajatta kwmukkha,
Sandari ongoi paikha, chwng sandari ongoi paikha.
Taboklai wakma koroini waksa chwng, tokma koroini toksa.
Chibuk manoibo sukgo chwgno, tokling manoibo baalo.
Masa mifur chibuk tokling chwngno keleng-oi tongjak,
Fer mankhalai baaloi tilangnai, kathang monokgoi chanai;
Sap-pwng sagoibo paiya-

            Tobo mwkturui baiya chini
            Tobo chetar manlaiya.

Saknibai sak-khaise farijalai-o, esuk kha-sia!
Para bising-o tongoi chwng tokla kuchulaiyo
Bini parago thangkha hinkhailai suibai jugukjago;
Kaisabaibo paiya.
Tobo mwkturui baiya chini
            Tobo chetar manlaiya.

Thangoi tongni khai, torni lokni khai, kok khuksa khanadi-
Dangui Burani basa chwng, Dangui Burini basa,
Bokni kokno romdi-

Takhuk bukhuk thamchidok chwng, kathajalaiyoi matongnai,
Taangni jora faikhalai yagul makhollainai,
Chamwng jora faikhalai baksa machalainai,
Thuithai khalai baksa thuilaidi, haamthaikhalai haamdi,
Yak baksa romlaidi, chorok yak baksa romlaidi.

March 10, 2011
---------------------------------------------------------------------------------------


Hortara Twijak Boroksa- 
The Man with the Magic Lamp
by Borendra Lal Tripura

Mokol kiokya khunjur kiokya, sal andarni jug-o Nwng achaiphaika chini moyal-o; Yak-o hortara twioi. Surungrem-no surungtoi surungtoi, Rungremno rutuktoi rutuktoi, Nini mokol-khunjur kiokkha, Yak-o hortara chungkha.
O hortarano twioi nwng Kami khorsini balkha; moyal khorsini leykha. Nini phurungremni hochalai bai; Nini rungremni paur bai Mokol nwngyarok nwngsakha; Khunjur khanayarok khanakha.
Hapong-hathai, twifor-twisa, Bolong-halong ganang Siari khujak chini in moyal Lang lang ongsagoi phaikha. Aithanio borokrok nono ‘Head Mastor’ hinoi mwng chongkha.
Chi-chuku sho Nui-chi-char bisini April Talni poilago achaioi, Bisi sni-chi-char ayuk lagoi, Hajar nui chi nui sni bisini February talni chi-chuku sal-o Nwng hayungmano yakaroi thangkha.
Nini samugni hochalai kuchung, Nini tangmungni paur kuchung Mwng chungrogoi tonkha nini, Chini khaphangni kachar-o. Bakhai sawaroi tongkha nini Chini moyalni haphar-o.
(4 February 2017)
English Translation below:
The Man with the Lamp
Thou cameth in our tract And the age of darkness and ignorance With a magic lamp and the rays of knowledge. Thou chased the light of education And opened the gate of wisdom. Thus enlightened thyself and others With the magic lamp. Thou passed through the villages And awakened the folks With thy magic wand.
The tract is stretched far
with hills and forest
With falls and rivers,
With canyon and rocks-covered with dense fogs. All were lightened up once. So, people enchanted thou with cheers, And titled thou as ‘Head Master’.
Thou cameth on Earth On the first day of Nineteen twenty eight And leaveth on the Nineteenth day Of Febuary of two thousand seven. But the dazzling whiteness of thy acts still shines, Thy blistering name still ignites in our minds. Thy name still spreads fragrance In the far-stretched hilly fairy land.


হরতারা তুইজাক বরকসা

বরেন্দ্র লাল ত্রিপুরা মকল কিয়কয়া খুনজুর খানায়া, সাল আন্ধারনি যুগ- নুং আচাইফাইখা চিনি ময়াল-; য়াক- হরতারা তুইয়ই সুরুংরেমন' সুরুংতই সুরুংতই, রুংরেম- রুতুকতই রুতুকতই নিনি মকল-খুনজুর কিয়ক-খা; য়াগ-  হরতারা চুংখা

হরতারা- তুইয়ই নুং কামি খরসিনি বালখা; ময়াল খরসিনি লে-খা

নিনি ফুরুংরেমনি হচালাইবায়, নিনি রুংরেম-নি পহ্‌রবায় মকল নুংয়ারক নুংসাকা, খুনজুর খানায়ারক খানাসাখা। হাপং-হাথায়, তৈফর তৈসা, বলং-হালং গানাং সিয়ারি খুঃজাক চিনি ই ময়াল, লাং লাং অংসাগই ফাইকা। আইথানি-অ বরক-রক ব-হেড মাস্টরহিনয় মুং চংখা

 

চিচুকু শ নুইচিচার বিসিনি এপ্রিল তালনি পইলা-গ আচাইয়ই

বিসি স্নিচিচার আয়ুক লাগই বিসি হাজার নুইচিস্নিনি ফেব্রুয়ারি তালনি চিচুকু সাল-অ নুং হায়ুংমা-ন য়াককারই থাংখা

 

নিনি সামুংনি হচালাই কুচুং, নি তাংমুংনি পহর কুচুং

মুং চুংরগই তনখা নিনি- চিনি খাপাংনি কাচার-;

বাখাই সাওয়ারই তংখা নিনি চিনি ময়ালনি হাপার-  ৪ ফেব্রুয়ারি ২০১৭ ----------------------------------------------------------------------------------------------

রাঙচাকনি বুদুক চ'মানি

বরেন্দ্র লাল ত্রিপুরা

হর কাচার' মুক্তুরুই বাইয়ই মকল কিয়কখাই
আর' মুক্তুরুই ফাইয়া;  ন'ন' খাগ' কালাইয়';
অ'পা, হা' নগসে সিরিঙয়'!

চুংন' কালাঙগই বজাঙ হাগ' থাঙগই পাইলাঙ নুঙ,
অ' পা, রাঙচাকনি বুদুকন' মচগই?

এসোক ওয়ানসকমা, এসোক রামাইমা,
এসোক হামজাক্মুং, খা'য়কমা,
খাচুর' চাকয়াবেলে, পা; মুকতোয়বায়সে কাচগই থাঙগ।

নিনি বাসারক, নিনি বমারক, চিনি দুখিয়া আমা
ন'ন' রিঙলাইয়ই কাবলাইজাক; নিনি সিমুলুং কিতিঙয়ই।

খা'ফাঙ কাচার' খুমফাঙ আচায়ই বাখাই সাওয়ারই তঙমানি
নুঙ চুঙন' মুতুম বাখাই রগই, চুঙন' খুলুম হিঙ রগই।
 তুনুই নুঙ চির বিদায় লাখা, চুঙন' কালাঙগই;
অ'পা, রাঙচাকনি বুদুকন' মচগই।

ব'র' মানসিন' খুলুম কাচাঙন', স'ব' রসিন' মুতুম বাখাই!
বফাঙ করইনি রেয়ারুম চুঙ ন'ন' ওয়ানসগই তঙনাই।

২৬ ডিসেম্বর ২০১১/খাগড়াছড়ি (আইচুকফাং ৪টা)
বিঃদ্রঃ অ' সাল' পাপান' মাইবক মানি।
---------------------------------------------------------------------------

Jabuini Saal - Tabokni Saal

By Borendra Lal Tripura

Jabuilai chini moyal-o toksa tokmului poongo
Chagoi paiya nungoi paiya khago khatungma fai-o.
Sumbur sub-oi dangdung tam-oi rachap-jalai-o
Sikalarok khatung-lai-oi sungui-jalai-o.

Taboklai nobar-o bana kakham bakhai-se man-o
Rachapni musupni kha failia; halama-se kufungni nai-o.
Khanalia aro toksa khorang, perlia khumbar kwchung
Palokgoi thang-kha sumbur supnani, palokgoi thangka daandung.

Silai khorang-se gurum-o taklai, khanago khobor kutung,
Befugo tama onglang-no bakha-se thuktuk thuktuk.
Hoogba haba khai-oi chalai-o jabui jabui-o chwng;
Birok charok kirima koroi hemfung thaangfung saichung.

Taboklai tokling gudama-se pwngjak,
Masa mifoor sial sukuru lam-o chomlai-oi tongjak;
Saichung laam hamkhai kathang fara fara
Bok-bai romjagoi waljak.

Paikha paikha chini jabuini
saal gaammarok paikha.
Nokha kuchukgo chumui uruktoi,
Bojangbo urukgoi thaangkha.
(March  8, 2011/ Dhaka)
-------------------------------------------------------------------------------------

Tipara-sa

Borendra Lal Tripura

Tipara-sa chwng, Bangla Haa-ni Tipara-sa,
Maji koroini rungo kachok-jak passenger jaksa;
Bojang thang-janai, boro kasok-nai
Mungsa-nobo sia.

Jejang nobar sib-oi tilang,
Ojang kacholai-o, chwng utttar dokkhin sia.
Dangui Bura Dangui Buri rogoi kalangmani
Kokmung lammung chamung chummung
Chorok palokgoi paidong,
Chini, chorok kamagoi thangdong.
Tobo mwkturui baiya chini,
Tobo chetar manlaiya.

Raijyo kamakha rajatta kumuk-kha,
Sangdari ongoi paikha, chwng, sangdari ongoi paikha.
Taboklai wakma koroini waksa chung,
Tokma koroini toksa.
Chibuk manoibo sukgo chungno,
Tokling manoibo baalo.

Masa mifur chibuk tokling
Chwngno keleng-oi tongjak,
Fer mankhalai baal-oi tilangnai,
Kathang monokgoi chanai;
Dukkho-ni kok sapung sagoibo paiya-
Tobo mukturui baiya chini
Tobo chetar manlaiya.

Sakni-bai sak-khais-e farijalai-o,
Esuk kha-sia!
Para bising-o tongoi chung
Tokla kuchulai-o
Bini parago thangkha hinkhailai
Suibai-se jugukjago;
Kaisa-bai-bo paiya.
Tobo mukturui baiya chini
Tobo chetar manlaiya.

Thaang-oi tongni khai, torni lokni khai,
Kok khuksa khanadi-
Dangui Burani basa chung,
Dangui Burini basa,
Bokni kokno romdi-
Takhuk bukhuk thamchidok chwng,
Kathajalai-oi matong-nai,
Tangni jora faikhalai yagul makhillai-nai,
Chamung jora faikhalai baksa machalainai,
Thuithai kalaikhai baksa thuilaidi,
Haamthai khalaikhai haamdi.
Yak baksa romlaidi chorok –
Yak baksa romlaidi.

(March 10, 2011/Dhaka)

Bengali Translation below:
________________________________________

টিপারাসা
-বরেন্দ্র লাল ত্রিপুরা
তিপারাসা আমরা, বাংলাদেশের তিপারাসা
মোরা মাঝিবিহীন নৌকায় সওয়ার, জানিনাতো দিশা-
কোন পথে যাত্রা মোদের, কোথায় ঠিকানা; সবইতো অজানা
হাওয়া বদলের পালের টানে, আমরা চলেছি ভেসে
নেইতো কোন ঠিকানা

দাংগুই বুড়া-দাংগুই বুড়ির স্মৃতি হারাইছে কুহেলিকায়;
আমাদের ভাষা সংস্কৃতি ঐতিহ্য কৃষ্টি, সবই যে ভুলেছি, হায়!
আমরা যে আছি অতল ঘুমে
এভাবেই কি থাকবো ঘুমিয়ে অনন্তকাল বেঘুরে!

আমাদের হারিয়েছে রাজ্যপাট, হারিয়েছে রাজত্ব,
আমরা তাই অনাথ, এখন
মাতৃহীন ছানা-শাবক; তাই সাপে দেয় ছোবল,
আর চিলে মারে ছোঁ, যখন তখন
বাঘ ভাল্লুক সর্প চিল সদাই রেখেছে ঘিরে
সুযোগ পেলেই বসাবে কামড়, জ্যান্ত খাবে গিলে।
তবুওতো ফিরেনা চেতনা মনে
সদাই থাকি অতল ঘুমে।

আমরা বাহাদুরি দেখাই নিজেদের মাঝেই
নেই কোন হুঁশ।
নিজ গ্রামেই কেবল মোরগ ডাকি আমরা
অন্য গ্রামে খাই ডুঁস।
তবুওতো ফিরেনা চেতনা মনে
সদাই থাকি অতল ঘুমে।

বাঁচতে চাইলে বাড়তে চাইলে
একটি কথা শোন- কান পেতে
দাংগুই বুড়ার সন্তান আমরা
দাংগুই বুড়ির ছাও- হাতটি রাখো হাতে।
ছত্রিশজন ভাই-বোন মোরা
থাকতে হবে ভালোবেসে; মিলেমিশে;
কাজের সময় হবে যখন, হাত বাড়িয়ে দিয়ো
খাবার সময় যখন হবে,এক কাটারে খেয়ো
লড়ার সময় যদি আসে এক সাথে লড়ো।
বাঁচি মরি হাসি কাঁদি, দিয়ো নাকো কাট
হাতে রাখো হাত সবাই, হাতে রাখো হাত।
ঢাকা/ ১০ই মার্চ, ২০১১

-----------------------------------------------------------------------

Comments

Post a Comment

Please post your comment

Popular posts from this blog

Implementing Primary School Bilingual Education in the Minority Languages of the Chittagong Hill Tracts, Bangladesh: Policy Issues

Implementing Primary School Bilingual Education in the Minority Languages of the Chittagong Hill Tracts, Bangladesh: Policy Issues Borendra Lal Tripura Bachelor of Arts (Honours) in English - Dhaka University Bangladesh 1997   Master of Arts in English Literature – Dhaka University Bangladesh 1998 Master of Education (TESOL International -  Monash University Australia 2003   August 2008 Submitted in partial fulfillment of  the requirements for the Master of Education Monash University Table of Contents Abstract ------------------------------------------------------------------------ 3 Chapter 1 ---------------------------------------------------------------------- 4 Introduction ------------------------------------------------------------------- 4 1.1 Background of the Study --------------------------------------------------- 4 1.2 Rationale and Objectives ------------------------------

Symbolic Representation of Life-Philisophy in the Performing Arts of Tripura Culture

ত্রিপুরা সংস্কৃতির নৈপুন্য প্রদর্শনী শিল্প ও লুকায়িত জীবন দর্শন -বরেন্দ্র লাল ত্রিপুরা  ভারতীয় উপ-মহাদেশের অন্যান্য অঞ্চলের ত্রিপুরাদের মত বাংলাদেশে বসবাসরত ত্রিপুরাদেরও রয়েছে সমৃদ্ধ সংস্কৃতি ও সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠানাদি। এই সাংস্কৃতিক অনুষ্ঠানাদির অন্যতম দিক হ”েছ পারফর্মিং আর্টস  বা নৈপুন্য প্রদর্শনী শিল্প। ঐতিহ্যবাহী এসব নৈপুন্য প্রদর্শনী শিল্পের মধ্যে নিহিত রয়েছে জীবনের অনেক গুরত্বপূর্ণ দর্শন ও দিক নির্দেশনা যা অনুসরণ করে এবং প্রাত্যহিক জীবনে যেগুলোর প্রতিফলন ঘটিয়ে আমরা আমাদের জীবনকে করতে পারি সমৃদ্ধ ও পরিশিলিত। এ নিবন্ধে আমি সেই জীবন দর্শন ও নির্দেশনার উপরই আলোকপাত করতে চাই।  (এক) কাথাররক মাসানায় বা মাঙ্গঁলিক নৃত্য  কাথাররক মাসানায় বা মাঙ্গঁলিক নৃত্য “বোতল নৃত্য” নামেই বেশি পরিচিত। অত্যন্ত জনপ্রিয় ও দৃষ্টি নন্দন এই নৃত্য সাম্প্রতিক কালের মঞ্চ  সংস্কৃৃতির যুগে বেশ প্রতিপত্তির আসন দখল করেছে এবং সুপরিচিতি অর্জন করেছে। কিš‘ মূলত এই নৃত্য ত্রিপুরাদের জীবনঘনিষ্ঠ এবং সামাজিক জীবনেরই একটি অবি”েছদ্য অংশ। সমৃদ্ধ পরিবারগুলোর বিবাহ অনুষ্ঠানে এই নৃত্য পরিবেশন করা হয় অনেকটা প্রতিযোগীতার ভঙ্গি

Cherokni Koktaang- Borendra Lal Tripura

Handogiri …. Borendra Lal Tripura …… Nokha kupulung handogiri Chungrui chungrui khaiyoi chungw, Wanagwi manya ang unsogwi manya Wo handogiri tama khaiyoi nong Nokha sakagw kachogwi tong! ….. Naikhaibw noklai khumnw kosol Nokha sakagw peroi kagw; Akhaibw naikhai torchnw kosol Hohr andarw chugwi tongw. ….. Wanagwi manya ang unsogwi manya Wo handogiri salangdi kok, Nokha sakagw tama khaiyoi Nok esukni kachogwi tong! ….. (16 September 220/Dhaka) ………………………………………………………………………………… Nokhani Talnw Koksungmani … Borendra Lal Tripura   Hamkorai charaisa boma-bophabai baksa shohorw tongw. Bw tabok Porethup fourw poreyo English medium surungnogo. Bini tete lai takalaise surungnogo thebjaka playgroup poretubw. Bopha khai kaisa universityni professor, boma khai kaisa Englsih medium surungnogni teacher. Dina moloni puja vacation manwi bohk tabok kamiwo bereni phaijak bini chochoi-chuchuni nogo. Bini chouchulai matai hagw thamani bisisni kakha; tabo